عفونتهای بارداری، علائم و راههای درمان
بارداری تغییراتی را در خانم‌ها به وجود می‌آورد. برخی از تغییرات ایجاد شده طبیعی است و مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما مواردی هستند که اگر در زمان بارداری مورد توجه قرار نگیرند، منجر به مشکلات بیشتر و جبران‌ناپذیر خواهد شد.
یکی از عارضه‌های متداول در زمان بارداری عفونت است. شاید برخی از مادران باردار از عفونتهای ایجاد شده در بارداری نگران شوند. اما جای نگرانی وجود ندارد؛ چراکه چنین مشکلاتی در بارداری با درمان به‌موقع خطری ایجاد نخواهد کرد.
مادر باید در این دوران تحت نظر متخصص زنان و زایمان قرار گیرد تا دچار مشکلات جدی نشود. بهتر است اطلاعات خود را در زمینه عفونت‌ها و مشکلات شایع بالا برده و نحوه درمان و مقابله با آنها را بدانید. و تاکید میشود از درمان های خودسرانه پرهیز کنید
در صورتی که توجهی به درمان عفونت نشود، احتمال خطرات جدی برای مادر و نوزاد وجود دارد. بر این اساس مادران باید در زمان بارداری تحت نظر متخصص زنان و زایمان قرار گیرند، تا در صورت بروز چنین مشکلی درمان به‌موقع انجام گیرد.
انواع عفونت واژن در بارداری
برخی از انواع معمول عفونت واژن در بارداری :
عفونتهای قارچی واژن یا عفونت های مخمری
خارش ناحیه‌ی اطراف واژن یکی از علائم معمول عفونتهای قارچی به حساب می‌آید. عفونت قارچی واژن توسط قارچی به نام کاندیدا (Candida) ایجاد میشود. عفونت قارچی واژن در دوران بارداری بیشتر از سایر مواقع بروز می‌کند، چرا که در این دوران فعالیت سیستم ایمنی فرد تغییر کرده، سطح استروژن تولیدی بیشتر شده و تولید گلیکوژن افزایش پیدا می‌کند.
شانس ابتلای زنان باردار به عفونتهای قارچی در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری بیشتر خواهد بود.
علائم معمول عفونتهای قارچی واژن عبارتند از:
– احساس خارش در اطراف واژن و بخش خارجی آلت تناسلی زن
– ترشحات غلیظ، سفید و پنیری واژن
– بوی نامطبوع آب‌جو در ناحیه‌ی واژن
– احساس درد و سوزش در اطراف واژن
– احساس درد و سوزش در هنگام رابطه‌ی جنسی
برخی دیگر از عفونتهای واژن مانند کلامیدیا و عفونتهای باکتریایی واژن دارای علائم مشابه با عفونتهای قارچی واژن هستند، بنابراین لازم است که قبل از شروع فرایند درمان این عارضه به دقت و درستی تشخیص داده شود.
درمان عفونت مخمری
چنانچه قبلاً دچار عفونت مخمری شده باشید، حتماً این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. اگر از قبل دارو در خانه دارید، آنها را در دوران بارداری مصرف نکنید، ابتدا با پزشک معالج یا ماما مشورت کنید، چون مصرف بعضی از این داروها در زمان حاملگی توصیه نمی‌شود. پزشک داروهای مناسب را برای درمان عفونت مخمری واژینال تجویز می‌کند. نکته مهم این است که دوره‌های کوتاه‌تر درمان در دوران بارداری چندان موثر نیست. بنابراین دارو معمولاً برای یک دوره هفت روزه تجویز میشود. حتماً دوره درمان را کامل کنید، در غیر این صورت احتمال عود عفونت وجود دارد. کرم هر شب باید قبل از خواب داخل واژن زده شود. برای تاثیرگذاری کرم لازم است تا مدتی که می‌توانید دراز بکشید تا بخش اعظم دارو جذب شود. برای جلوگیری از نشت کرم و جمع‌آوری ترشحات می‌توانید از نوار بهداشتی استفاده کنید. قرار دادن کیسه یخ روی پرینه به رفع علائم کمک می‌کند. نشستن در آب سرد نیز علائم را تسکین می‌دهد. کرم‌های موضعی گوناگونی برای درمان عفونت مخمری در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد، حتماً قبل از تهیه این کرم‌ها با پزشک معالجتان مشورت کنید.
پیشگیری از عفونت مخمری
لباس زیر نخی بپوشید تا هوا به خوبی در لباس جریان پیدا کند و ترشحات را به خود جذب کند.
شب‌ها لباس زیر نپوشید تا خطر عفونت کاهش پیدا کند.
آب فراوان بنوشید تا سموم از بدن دفع شود. روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید.
ادرار را نگه ندارید تا باکتری‌های عامل عفونت از بدن خارج شود.
به جای قند تصفیه شده کربوهیدرات‌های پیچیده و غلات کامل مصرف کنید تا عامل‌های محیطی عفونت کمتر شود.
ماست را فراموش نکنید لاکتوباسیلوس پروبیوتیکی است که به طور طبیعی در ماست وجود دارد و به هضم کمک می‌کند. همچنین این پروبیوتیک به پیشگیری از عفونت واژینال کمک می‌کند.
عفونت باکتریایی از نوع واژینوز باکتریایی
عفونت باکتری واژن از نوع واژینوز باکتریایی(Bacterial vaginosis (BV)) از جمله قابل درمان‌ترین عفونت‌ها هستند.
علائم آن شامل:
احساس خارش، سوزش و درد در واژن و ناحیه‌ی خارجی آلت تناسلی زن
احساس بوی ماهی از اطراف واژن
بیشتر شدن بوی بد بعد از انجام رابطه‌ی جنسی
مقدار زیاد ترشحات رقیق خاکستری رنگ
اگر این نوع از عفونت باکتری درمان نشود، منجر به زایمان زودرس، نوزاد نارس و نوزاد متولد شده با وزن کم خواهد شد.
درمان واژینوز باکتریایی
عفونت واژینوز باکتریایی گاهی خود به خود برطرف میشود. چنانچه مادر در سه ماهه نخست دچار این نوع عفونت شده باشد، پزشک درمان را تا سه ماهه دوم به تاخیر می‌اندازد. یک دوره درمان با آنتی بیوتیک، معمولاً مترونیدازول یا کلیندامایسین، تجویز میشود.
پیشگیری از واژینوز باکتریایی
هیچگاه مدتی طولانی لباس زیر یا مایوی خیس نپوشید، هر وقت به استخر یا باشگاه می‌روید، حتماً لباس زیر تمیز نخی همراه ببرید.
لباس زیر نخی و راحت بپوشید که هوا به خوبی در آن جریان داشته باشد. جوراب شلواری یا شلوار تنگ نپوشید، چون لباس تنگ باعث عرق کردن میشود و محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند.
بدون لباس زیر بخوابید، این کار خطر عفونت را کاهش می‌دهد.
ناحیه تناسلی را از جلو به عقب بشویید تا باکتری‌ها از سمت مقعد به طرف واژن حرکت نکنند.
هنگام استحمام از روغن استفاده نکنید، روغن باکتری‌ها را گیر می‌اندازد.
عفونتهای باکتریایی با استرپتوکوک گروه B
استرپتوکوک گروه B کمابیش در بدن در ناحیه‌ی واژن و روده‌ی بزرگ وجود دارند. این گروه از باکتری‌ها معمولاً باعث ایجاد عفونت و یا بروز علائم خاصی نخواهند شد. با این همه زنانی که حامل این گروه از باکتری‌ها باشند به راحتی می‌توانند آن را به کودک منتقل کنند. یک تا دو درصد این احتمال انتقال وجود دارد. در موارد غیر معمول باکتری‌های استرپتوکوک گروه B برای نوزاد کشنده خواهند بود.
عفونت تریکومونیاز
با توجه به این که هر ساله ۷.۴ میلیون نفر به تریکومونیاز مبتلا می‌شوند، این بیماری را می‌توان یکی از شایع‌ترین و قابل درمان‌ترین بیماری‌های مقاربتی به شمار رود.
علت عفونت تریکومونیاز
انگل تریکوموناس واژینالیس از راه رابطه جنسی منتقل میشود و معمولاً در واژن زندگی می‌کند.
علائم تریکومونیاز
ترشحات بدبو و کفدار زرد مایل به سبز
خارش، سوزش و تحریک احتمالی حین نزدیکی
درمان تریکومونیاز
آنتی بیوتیک‌های خوراکی مانند مترونیدازول و تینیدازول برای درمان تریکومونیاز تجویز میشود.
پیشگیری از تریکومونیاز
آزمایش بدهید تا اگر خود یا همسرتان مبتلا به تریکومونیاز هستید، عفونت قبل از سرایت به دیگری درمان شود.
رابطه جنسی ایمن داشته باشید تا خطر ابتلا به عفونت تریکومونیاز کمتر شود.
برای پیشگیری از عفونت از کاندوم استفاده کنید.
عفونتهای خطرناک دوران بارداری برای نوزادان در حال رشد
شایع‌ترین عفونتهای دوران بارداری که برای نوزاد در حال رشد خطرناک هستند، عبارتند از:
واژینوز باکتریایی که می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود.
بیماری‌های مسری مانند هپاتیت، سیفلیس، تبخال و HIV که جنین را نیز عفونی می‌کنند.
کلامیدیا که با سینه پهلو و عفونت چشم همراه است.
سوزاک: این بیماری مایع آمنیوتیک را آلوده می‌کند و باعث زایمان زودرس، عفونت کردن چشم و حتی نابینایی میشود.
بیماری پنجم محرک سقط جنین یا علت کم‌خونی نوزاد است.
استرپتوکوک گروه بی: این عفونت عوارض شدیدی را به نوزاد تحمیل می‌کند و در موارد نادر کشنده است.
توکسوپلاسموز: این بیماری ناهنجاری‌های مادرزادی و ناتوانی‌های ذهنی را به دنبال دارد.
لیستریا: لیستریا یکی از علل سقط جنین، مرده‌زایی و ناهنجاری‌های مادرزادی است.
سیتومگالوویروس: این بیماری غالباً بدون خطر است، هرچند می‌تواند علت ناهنجاری‌های مادرزادی و ناتوانی‌های ذهنی باشد.
زیکا: این بیماری معمولاً خفیف است و موجب سقط جنین یا ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزادان میشود. پشه عامل انتقال عفونت زیکا است که باعث ناهنجاری‌های مادرزادی میشود و خطر مرده‌زایی و سقط جنین را در افراد آلوده به ویروس افزایش می‌دهد. درهر حال مشخص نیست که چرا عفونت زیکا بر بعضی نوزادان اثر می‌گذارد و به بقیه آسیب نمی‌زند.
عفونتهای دیگری وجود دارند که بسته به وضعیت سلامت عمومی مادر، زمان ابتلا به عفونت و تحت درمان قرار گرفتن مادر ممکن است به نوزاد آسیب بزنند.
چرا توجه به عفونت در زمان بارداری اهمیت زیادی دارد؟
بارداری منجر به ایجاد تغییرات زیادی در بدن زنان خواهد شد، از طرفی مقاومت بدن زنان باردار در مواجهه با عوامل ایجاد کننده‌ی عفونت کمتر از سایر افراد است و این افراد در مواجهه با عفونت بسیار آسیب پذیر هستند.
برای مثال تغییرات پوستی وابسته به هورمون باعث ایجاد عارضه‌هایی هم‌چون اگزما (eczema) یا خشکی بیش از حد پوست خواهد شد. اگر ترک‌های پوستی باز شده و خونریزی کنند عفونت شدید پوستی ،سلولیت اتفاق خواهد افتاد. یکی از اختلالات نادر پوستی سندروم شیرین (Sweet’s syndrome) است که در طول بارداری شایع‌تر از سایر زمان‌هاست. اگر حاملگی در سنین بالا رخ دهد تعداد سلول‌های T خون که مسئول مبارزه با عفونت هستند، تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
در طول حاملگی گردش خون و نیاز قلب افزایش پیدا می‌کند. این نیاز خود باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد. برای مثال اگر زن باردار به واسطه‌ی آنفولانزا به ذات الریه مبتلا شود، در تنفس دچار مشکل خواهد بود، زیرا که نیاز جنین به قلب و ریه‌ی مادر در اولویت قرار دارد.
برخی از داروهایی که برای درمان عفونت‌ها به کار می‌روند، در دوران بارداری بی خطر نیستند. بنابراین زن باردار در صورت نیاز به دارو باید حتماً با پزشک خود مشورت کرده و باقی راههای درمانی را هم امتحان کند.
دیدگاهتان را بنویسید
دکتر ندا ریحانی در اینستاگرام
